CÂU LỤC CĂN BẢN: MÁY CÂU ~ VIETNAM FISHING PASSION

CÂU LỤC CĂN BẢN: MÁY CÂU

Trước những năm 1990, máy câu xuất hiện rất ít ở VN, chủ yếu do những người sinh sống ở nước ngoài mang về, cầm về. Người câu lục điển hình vẫn dùng dây trục gắn thẳng ngọn cần. Sau này có dùng bát câu và gắn thêm khoen sứ kiểu câu cá chuối, cá quả để tăng khả năng ném xa và dễ dàng dòng khống chế những con cá khủng.

Bát gỗ mít (đài câu) cỡ tiểu và trung dùng trong câu lục

Bát thường được làm tiện từ các loại gỗ có nhựa và nhẹ như gỗ sung, gỗ mít và gỗ cây cao su. Loại gỗ có nhựa sẽ đem lại kết cấu các thớ và nhựa cây khô đi thành thớ gỗ rất bền chắc, không cong vênh, không nứt, khó vỡ mẻ do tiện thành rất mảnh. Phổ biến nhất và chuộng nhất vẫn là gỗ mít mật rừng. Chọn những cây mít mật rừng thân to, lấy phần lõi, tránh phần rác. Gỗ cắt khoanh về, phơi khô, rồi đem tiện. Tiện thành hình phôi bát, đem đánh thô bằng giấy giáp thô sửa. Sau đánh bằng giấy giáp mịn, giáp nước, để làm mịn bề mặt bát. Hoàn chỉnh bề mặt, bát phơi khôi và phủ keo 502 cho thấm sâu vào thớ gỗ, tăng độ bền. Đợi keo khô, sẽ dùng giáp nước đánh mịn. Để khô, tiếp tục phủ keo, làm khô và đánh lại, cho đến khi bát trơn láng, đều. Bát câu đã hoàn thiện.

Bát câu dùng cho câu lục thường dùng cỡ tiểu và cỡ trung tùy theo sở thích của người câu.

Bát câu vẫn được ưa dùng vì chúng đem lại cảm giác rất mạnh và thật.

Sau này khi các máy câu du nhập dần về VN, người câu ban đầu sử dụng các máy Fly để dùng cho câu lục. Có thể là do nó nhẹ và gọn, sau rồi dù sao cũng dễ thao tác cho câu lục đầu cần, rồi trở thành phổ biến cũng do người sau học người trước để rồi chấp nhận cả nhược điểm chậm thu dây.

Phổ thông vẫn là máy fly 1:1, chúng dùng nhiều đến mức sau này xuất hiện nhiều máy dọc (spinning), người quen dùng vẫn thích máy fly do không quen thao tác máy spinning. Sau này người ta tìm đến những máy Fly có tốc độ thu dây cao hơn 1:2,5 hoặc 1:3. Nhưng dù sao chúng vẫn hạn chế nếu câu xa, cần tuốt dây trục ra trước khi ném.

Máy cây Fly 1:1 Máy fly 1:3

Để khắc phục điều đó, một số người câu thạo cơ khí chế ra máy câu có khớp xoay hoặc tháo lõi máy fly ra để ném. Nhưng làm điều đó, khớp chốt máy nhanh chóng mòn và hỏng.

Sau này nhiều người câu dùng máy baitcasting để câu lục ( quen gọi là máy rùa), chúng có ưu điểm thu dây nhanh và rất gọn nhẹ, nhưng nhược điểm rất khó ném vẫn không khắc phục được và vòng quay thường bị ngược.

Sau cùng, máy câu dọc hay spinning vẫn được chuộng dùng nhất do dễ dùng hơn cả và trong tháo tác ném xa, máy câu spinning vẫn dễ thao tác thực hiện nhất. Ngay trong dòng máy này, từng cỡ máy, tính năng có hay không có baitrunner, chức năng hãm như thế nào được dùng trong mỗi cách câu lục khác nhau.

Câu lục là hình thức câu cá nước ngọt, nên những máy dùng cho nước ngọt là đủ dùng. Tất nhiên máy dùng cho câu nước mặn dùng quá tốt cho câu lục nhưng chi phí lơn hơn.

Với cách câu lục đầu cần, chức năng hãm phía trước (thay vì hãm phía sau) vẫn được chuộng dùng hơn do dễ thao tác và bộ phậm hãm cũng khỏe hơn. Câu lục đầu cần, máy câu đòi hỏi nhẹ được đặt lên hàng đầu, khả năng thu dây nhanh nên dòng máy câu dùng cho câu waggler, câu match được dùng nhiều hơn. Những chiếc máy câu iso có phanh cò được dùng trong câu lục đầu cần với một số người thích có cảm giác cá tác động trực tiếp và phản ứng rất nhanh. Có nên dùng hay không những chiếc máy có chức năng baitrunner vào trong câu lục đầu cần? Nên dùng vì chúng khắc chế được những bước chạy depart cực nhanh của con cá bị đóng lưỡi. Nhưng hầu hết các máy có chức năng baitrunner đều khá to và trọng lượng không hề nhẹ để cầm khư khư trong thời gian dài. Ngày nay những chiếc máy câu spinning có chức năng xả hãm nhanh là hữu dụng nhất cho hình thức câu lục đầu cần.

Máy câu spinning hãm trước và có phanh cò

Máy câu waggler rất nhẹ, lô dây lớn, thu dây nhanh

Máy câu dùng cho câu lục bềnh: lục bềnh là cách câu lục với xu thế tạo ra tình huống lục tự găm vào cá và cá kéo lục và phao chạy đi. Lục bềnh bao hàm cả lục bềnh đầu cần và cả lục bềnh xa bờ. Với lục bềnh đầu cần không có sự khác biệt về máy câu lục dùng cho câu lục đầu cần, cái khác của chúng chính là cách cân phao và lục. Vì thế phần này tập trung cho máy câu dùng cho câu lục bềnh xa bờ.

“Lục bềnh xa bờ”, hãy bắt đầu từ yếu tố câu xa (longcast), phần longcast nằm hoàn toàn trên thiết kế spool hay còn gọi lô dây. Chúng có đường kính to, dài, phần chứa dây nông, vành ra dây vát hoặc vê tròn. Đó là yếu tố ban đầu đòi hỏi cho 1 máy câu dùng hợp lý cho câu lục bềnh xa bờ.

“ Lục bềnh xa bờ”, cách câu mà khi con cá hớp phải lục, lưỡi lục sẽ dính bám vào khu đầu mặt cổ con cá, con cá sẽ vùng chạy. Vì thế máy câu cần xả lỏng để tránh cá lôi cần xuống nước hoặc đứt dây nếu hãm chặt. Vì thế máy câu cần có chức năng hãm và xả nhanh. Từ lâu và hầu hết các cần thủ đều thích dùng máy có chức năng baitrunner để dùng cho câu lục bềnh xa bờ.

Máy câu shimano baitrunner B và D - dùng rộng rái nhất cho câu lục bềnh

Quan sát 2 chiếc máy câu chép này, chúng ta nhận thấy rõ rằng chúng chưa được thiết kế hoàn toàn cho cách câu xa. Chúng đáp ứng được chức năng xả nhanh và hãm nhanh bằng việc sử dụng 2 bộ hãm trước sau và cơ cấu chuyển đổi bộ hãm. Chúng khá nặng, chứa dây không nhiều. Vậy tại sao chúng được dùng nhiều nhất cho câu lục bềnh xa bờ. Vì người câu bị cái gọi là tự bị định hướng, người trước dùng gì người sau dùng vậy. Có rất nhiều dòng máy có nhiều tính năng hợp lý hơn cho câu lục bềnh xa bờ, nhưng người câu vẫn không hề dùng chúng vì tâm lý tiêu dùng là vậy. Họ không chủ động, không độc lập trong suy nghĩ và trong cách chơi.

Tôi có thể nêu ra những dòng máy dùng cho câu lục bềnh xa bờ hay hơn rất nhiều. Có những người bạn khi dùng và quen chúng thì thấy chúng rất tiện lợi và hơn thế đem lại cảm giác cá hơn nhiều so với cách dùng cần gạt baitrunner ra vào xoành xoạch, hạn chế nhiều xoắn dây khi dòng cá.

Máy câu shimano ultegra Ci4+ 5500 xtb, nhẹ, 3 lô dây longcast, hãm lực lớn, chức năng hãm xả nhanh tích hợp trên cùng bộ hãm trước.

Trên thực tế, chức năng hãm xả nhanh này có thể chế lại cải tạo lại từ những máy câu spinning có bộ hãm trước. Khi tháo nắp hãm (bộ phận chỉnh hãm), chúng ta sẽ tìm thấy 1 lò xo rất cứng hình trụ, chínhn lò xo này tạo ra lực ép xiết lên các miếng hãm và từ đó tạo ra lực hãm tuôn dây. Việc thay thế lò xo hãm bằng 1 ống inox có cùng kích cỡ sẽ tạo ra 1 bộ phận hãm và xả rất nhanh. Tôi lựa chọn cách này cho nhiều bạn bè vì nó đạt được 1 bộ hãm xả nhanh dựa trên 1 máy câu không quá đắt và chi phí cải tiến không quá 10.000 đồng ( 50 cent). Ngay cả với cách câu lục săn hàng khủng, tôi cũng dùng cách cải tiến này.

“Lục bềnh xa bờ” là cách câu hầu hết là nhuyễn, nghĩa là chúng ta không cần nhiều quá lực hãm của chiếc máy câu. Tất nhiên, 1 chiếc máy câu có lực hãm 12 kg mà trong suốt thời gian sử dụng chúng ta chỉ xử dụng hãm tới 7 kg thì tuổi thọ chiếc máy dài hơn việc sử dụng hết công suất. Điều đó có nghĩa chúng ta nên chọn máy tốt với lực hãm max 12 kg là đủ cho câu bềnh xa bờ hơn là chọn những chiếc máy hãm max 7 kg, cũng không cần thừa quá tới 15 kg.

“ Lục bềnh xa bờ” trong săn hàng: trong săn hàng, đòi hỏi đồ phải khỏe và lý tưởng nhất là lục đóng vào mặt con cá, có như vậy chúng ta mới dễ dàng dắt và khống chế 1 con trâu. Để đóng vào mặt thì không có gì nhiều cơ hội hơn là cách câu bềnh. Nhưng pha trộn trong săn những con cá khủng và chúng thường ở các điểm câu hiểm, nhiều gốc cây, thân cây thì việc khống chế cá càng cần lục đóng vào mặt; ngoài ra đồ câu càng cần khỏe. Có nghĩa là chũng ta cần 1 bộ đồ câu khỏe để chiến đấu với con cá và cần thiết kế cân tỷ trọng phao và lục để có được nhiều cơ hội bềnh nhất. Lục bềnh săn hàng cần có bộ hãm xả nhanh để chống lại các nước depart của cá khủng. Với những chiếc máy câu có baitrunner, chúng không đủ khỏe để dùng cho cuộc chiến đấu này. Nên việc cải tạo chế ra bộ phậm hãm xả nhanh cho các dòng máy cực mạnh là tối ưu.